بازار؛ گروه بانک و بیمه: پس از منحل شدن بانک آینده و الحاق آن به بانک ملی در پی ورود این بانک به مالسازی و بنگاهداری گسترده که تبعات آن دامن گیر اقتصاد کشور نیز شده بود، زنگ خطر انحلال سایر بانکهای ناکارآمد و سفته باز را به صدا درآورده است. بانک هایی که طی سالیان پیش به دلیل سوء مدیریت و بی توجهی به رعایت قواعد و مقررات نظام بانکی همچنین خروج از فعالیت های تعریف شده اساسنامه کاری خود، سمت و سوی بنگاهداری و زراندوزی را پیش گرفته اند. به طوری که این سری بانکها اگرچه صاحب املاک و دارایی های فراونی شده اند اما اغلب آنها به دلیل عدم برخورداری از نقدینگی موجود و فریز منابعشان در بخش های مختلف، هم اکنون با ناترازی شدیدی مواجه اند، بانک هایی که برای برون رفت از چنین شرایطی، خود را به در و دیوار می زنند تا بتوانند از تیررس بانک مرکزی در امان مانند و به حیات خود ادامه دهند.
بانک مرکزی باید طوری فعالیت بانک ها را زیر ذره بین داشته باشد که دیگر بانک ها از انحلال بانک آینده عبرت بگیرند و اگر با مشکلی ناترزی مواجه اند که به زیان اقتصاد کشور کار می کنند هر چه زودتر تعیین و تکلیف شوند و نسبت به ترازمند کردن خود اقدام کنند
جلو زیان را هر وقت بگیری منفعت است
به قول معروف “جلو زیان هر چه زودتر گرفته شود منفعت است” اما باید به این نکته نیز توجه شود که برخی بانک ها به دلیل منجمد بودن دارایی هایشان با مشکل جدی تامین نقدینگی برای پرداخت سود سپرده ها و یا تسویه حساب با مشتریان پس از سررسیدآنها، روبه رو هستند و برای اینکه بتوانند مشتریان خود را راضی نگه دارند دست به خلق پول می زنند؛ رویکردی که البته زیان های سنگینی را متحمل اقتصاد کشور کرده است. به طور مثال در بانک آینده که منحل شد، طی سالهای متمادی دهها هزار میلیارد تومان پول بدون پشتوانه به عنوان استقراض برای پرداخت موارد یاد شده، اختصاص داده که این موضوع، زیان سنگینی را به اقتصاد کشور وارد کرده است.
اغلب این بانک ها منابع فراونی را صرف پروژه های سودآور کرده اند که اکنون شاید در نقدشوندگی آن ناتوان باشند و به همین دلیل دچار مشکلات و مسائلی هستند که ادامه دار بودن فعالیت آنها کار را روز به روز سخت تر می کند.
بخش قابل‌توجهی از بانکهای کشور به‌جای ایفای نقش خود در عرصه بانکداری، هم اکنون نیز به بنگاهداری و سرمایه‌گذاری در حوزه‌های غیرمولد می پردازند این دسته از بانکها علاوه بر داشتن شرکت های متعدد، صاحب املاک و پروژهای زیادی هستند در حالی که اغلب نقدینگی چندانی ندارند
بانکها باید تسهیل کننده باشند نه زراندوز
خروج فعالیت بانکها از بانکداری بسمت بنگاهداری، رویکردی اشتباهی است که طبق گفته کارشناسان بانکها در اقتصاد باید نقش تسهیل‌کننده تولید، تأمین مالی بنگاه‌های مولد و پشتیبان رشد اقتصادی را داشته باشند نه اینکه سمت سوی سودآوری از طریق بنگاهداری را پیش بگیرند. این دسته از بانکها علاوه بر داشتن شرکت های متعدد، صاحب املاک و پروژهای زیادی هستند در حالی که اغلب، نقدینگی چندانی ندارند.
طبق گزارش های موجود، بررسی صورت‌های مالی در کدال نشان می‌دهد که ۱۷ بانک فعال کشور بیش از ۷۵ شرکت انبوه‌ساز زیرمجموعه دارند که بخش عمده‌ای از آنها در حوزه ساخت‌وساز، خرید و فروش املاک و مستغلات فعالیت می‌کنند. فعالیتی که به دلیل عدم عرضه آنها به بازار نه تنها بازار ملک را به هم ریخته است بلکه همین بانکها به دلیل قفل شدن منابعشان در این راه اکنون با مشکل کمبود منابع و در نهایت ناترازی قرارگرفته اند. حال که بانک مرکزی در راستای ساماندهی بانک های ناتراز گام بر می دارد این بانک ها چاره ای ندارند جز اینکه مطابق قواعد و قوانین تعریف شده از تصمیمات بانک مرکزی تبعیت کنند.
پس از انحلال بانک آینده سایر بانک های مشکل دار نیز باید فعالیتشان منع شود، چرا ادامه حیات این بانکها اقتصاد کشور را بدتر از شرایط کنونی می کند آنطور که به دلیل رشد نرخ تورمی که بخش عمده منشاء آنها چنین بانکهایی است روز به روز ارزش پول ملی را کم می کند
ضرورت منع فعالیت بانکهای مشکل دار
کارشناسان و نمایندگان مجلس تاکید دارند؛ پس از انحلال بانک آینده سایر بانک های مشکل دار نیز باید فعالیتشان منع شود، چرا ادامه حیات این بانکها اقتصاد کشور را بدتر از شرایط کنونی می کند زیرا به دلیل رشد نرخ تورمی که بخش عمده منشاء آن، چنین بانکهایی است روز به روز از ارزش پول ملی کم می شود. تاکید آنها این است که تداوم روند شناسایی بانکهای ناتراز و ادغام و انحلال آنها می‌تواند راهکار مناسبی برای کنترل نقدینگی و سوق دادن اعتبارات به سمت تولید باشد. در چنین شرایطی با توجه به مشکلاتی که دلالی و بنگاهداری بانکها برای کشور ایجاد می‌کند، نیاز است سیستم بانکی کشور در مسیر درست و شفاف متحول شود. یکی از این راهکارها انجام اقدامات قانونی برای واگذاری اموال مازاد بانکها در راستای خارج کردن آنها از بنگاهداری و سفته‌بازی است که باید مورد توجه تصمیم گیران قرار گیرد.
اینکه چرا تصمیم گرفته شد تا بانک آینده منحل شود به دلیل آن بود که این بانک سال‌هاست با ناترازی و زیان انباشته سنگین مواجه بود و برای ماندن در شبکه بانکی به ناچار دست به اضافه‌برداشت‌های بی‌سابقه از بانک مرکزی می زد، به‌طوری که طبق گزارش های موجود، بانک آینده به تنهایی ۴۲ درصد ناترازی نظام بانکی کشور را به خود اختصاص داده بود و چنانچه منحل نمی شد ضرر این ناترازی روز به روز به اقتصاد کشور بیشتر می شد، به همین دلیل بانک مرکزی هم اکنون عزم خود را برای ساماندهی بانک های ناتراز جزم کرده است که اگر خود را اصلاح نکنند به سرنوشت بانک آینده مبتلا می شوند.
بانک ها بایستی از املاک و دارایی های غیر بانکی خارج شوند، این اقدام هم به سلامت فعالیت بانک کمک می کند و هم اینکه با فروش دارایی ها حتی با قیمت پایین تر، سرمایه های خودشان را برای ممانعت از خروج ناترازی افزایش می دهند، اقدام درستی که مانع از لغو مجوز فعالیت آنها می شود و به بناچار باید به این کار تن دهند
ضرورت چوب حراج به دارایی بانکهای ناتراز برای فرار از لغو مجوز
محسن صادقی، کارشناس بانکی در گفت و گو با «بازار» با بیان اینکه بانکداری همراه با بنگاهداری پذیرفتنی نیست، افزود: بانک ها باید از املاک و دارایی های غیر بانکی خارج شوند، این اقدام هم به سلامت فعالیت بانک کمک می کند و هم اینکه با فروش دارایی ها حتی با قیمت پایین تر، سرمایه های خودشان را برای ممانعت از خروج ناترازی افزایش می دهند، اقدام درستی که مانع از لغو مجوز فعالیت آنها می شود و باید به این کار تن دهند.
وی افزود: البته برخی از بانک ها به دلیل آنکه منابعشان در قالب تسهیلات دهی از بانک خارج شده و اکنون معوق شده است، موجب شده که دارایی که به عنوان وثیقه از مشتری در قبال پرداخت تسهیلات گرفته اند به آسانی نقد نشود.
صادقی اضافه کرد: اگر مجوز یک بانک مشکل دار در مسیر اصلاح، لغو و فعالیتش به بانکی دیگر محول شود، بی تردید بانک پذیرنده نیز با مشکل مواجه خواهد شد زیرا همان دارایی های زیان بار سمی به بانک پذیرنده منتقل شده و این مشکلات در ترازنامه بانک پذیرنده خواهد نشست.
